Een bezoek, twee interpretaties, allebei vooringenomen

copyright: Getty

Op 15 november 2013 bracht de Nederlandse minister-president Mark Rutte met een delegatie van het bedrijfsleven een bezoek aan China. Het is de eerste keer dat Rutte China bezoekt nadat hij in 2012 werd herkozen. Sinds 2009 is China de grootste exporteur van de wereld geworden. Binnen de EU is Nederland de tweede grootste importeur van Chinese exportproducten (15%).[1] Vorig jaar investeerden Chinezen zo'n 2,5 miljard euro in Nederland. Daarmee is Nederland in de EU de tweede bestemming van Chinees geld.[2] Vanwege de zeer nauwe economische banden tussen de twee landen, hebben de media aan beide kanten veel aandacht aan dit bezoek besteed.

Toen ik echter op Chinese en Nederlandse websites over deze handelsmissie las, bleek tot mijn verbazing dat de interpretaties van dit bezoek erg uiteenliepen. In de Chinese media, werd Rutte als een pragmatische en toekomstgerichte leider afgeschilderd. Onder zijn charismatische leiding heeft Nederland geleidelijk de economische stagnatie overwonnen. Daarom zien de Chinese media het bezoek als de poging van de Nederlandse overheid om de economische relatie van de twee landen verder te versterken.[3] De Nederlandse media daarentegen, heeft de economische betekenis van de handelsmissie gebagatelliseerd. Het grootste deel van de Nederlandse media besteedde aandacht aan de mensenrechten in China. De Telegraaf, de Volkskrant en het Parool, enkele van de grootste kranten in Nederland, kopten met titels zoals “Rutte bespreekt mensenrechten tijdens bezoek in China”, alsof mensenrechten de belangrijkste kwestie was die in Peking werd besproken.[4] Interessant is echter dat in twee interviews die Rutte in China met Chinese media had met het door de staat gerunde persbureau Xinhua en het centrale tv station CCTV, het woord “mensenrechten” helemaal niet genoemd is.

Het is geen nieuws dat “mensenrechten” een gevoelig onderwerp is in China. Ik zou dan ook niet verbaasd zijn als de Chinese media bewust de toespelingen van Rutte over mensenrechten hebben gecensureerd vanwege voor de hand liggende politieke redenen. Kunnen we dus concluderen dat de Nederlandse media objectiever en betrouwbaarder zijn omtrent dit onderwerp? Niet noodzakelijk! Het kan waar zijn dat mensenrechten een van de belangrijkste principes is in het buitenlands beleid van Nederland, maar het zou echt irrationeel zijn van Rutte om China over de problemen van mensenrechten aan te vallen, vooral niet op dit moment waarop de meest voornaamste taak de verbetering van de economische samenwerking van de twee landen is.

Hoeveel heeft Nederland met principiële handhaving van mensenrechten in het buitenland te winnen? Het is echt triest, maar ik ben bang dat de voordelen zeer beperkt zijn. In 1997 was Nederland het enige land in de EU dat voorstelde om China te sanctioneren vanwege haar mensenrechtenschendingen. Als het resultaat verslechterde de bilaterale relatie onmiddellijk. Het is erg ironisch dat Nederland in datzelfde jaar dit voorstel opgaf omdat de leiders al snel beseften dat het tegen de belangen van het land was.[5] Heeft de regering Rutte pragmatische lessen getrokken uit het verleden? Wat denkt u zelf?

Bibliografie

"China-Netherlands Relations (中国与荷兰王国的关系)," Embassy of the PRC in the Netherlands (中国驻荷兰大使馆), 1 Jun 2004, http://nl.china-embassy.org/chn/zhgx/zzgx/t125900.htm (accessed 27 nov 2013)
"Interview with Dutch Prime Minister Mark Rutte (专访荷兰首相马克•吕特实录)," Xinhuawang (新华网), 17 nov 2013 (accessed 27 nov 2013)
"Rutte bespreekt mensenrechten tijdens bezoek in China," de Volkskrant, 15 nov 2013, http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2686/Binnenland/article/detail/3545553/2013/11/15/Rutte-bespreekt-mensenrechten-tijdens-bezoek-in-China.dhtml (accessed 27 nov 2013)
"Rutte twee dagen in China," NOS.nl, 15 nov 2013, http://nos.nl/artikel/575234-rutte-twee-dagen-in-china.html (accessed 27 nov 2013)

Notes:

[1] Duitsland staat op de eerste plaats (29%) en Nederland op de tweede (15%). "Rutte twee dagen in China," NOS.nl, 15 nov 2013, http://nos.nl/artikel/575234-rutte-twee-dagen-in-china.html (accessed 27 nov 2013)

[2] Ibid.

[3] "Interview with Dutch Prime Minister Mark Rutte (专访荷兰首相马克•吕特实录)," Xinhuawang (新华网), 17 nov 2013 (accessed 27 nov 2013)

[4] "Rutte bespreekt mensenrechten tijdens bezoek in China," de Volkskrant, 15 nov 2013, http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2686/Binnenland/article/detail/3545553/2013/11/15/Rutte-bespreekt-mensenrechten-tijdens-bezoek-in-China.dhtml (accessed 27 nov 2013)

[5] "China-Netherlands Relations (中国与荷兰王国的关系)," Embassy of the PRC in the Netherlands (中国驻荷兰大使馆), 1 Jun 2004, http://nl.china-embassy.org/chn/zhgx/zzgx/t125900.htm (accessed 27 nov 2013)